فلدسپات و کاربردهای آن
فلدسپات و کاربردهای آن ، نام این گروه از کانیها از دو کلمه feld به معنی صحرا و spar به معنی لکه گرفته شده است. دلیل نامگذاری این گروه از کانیها به فلدسپار (فلدسپات) ایجاد نقاط سفید رنگ توسط این کانیه ا در مناطق مسطح و بیابانی، پس از رها شدن این کانیها از متن سنگهاست (در اثر عوامل هوازدگی ). فلدسپاتها بر اساس ترکیب شیمیایی به دو گروه فلدسپاتهای آلکالن (قلیایی) و فلدسپاتهای پلاژیوکلاز تقسیم می شوند . فلدسپاتها اکثر اً دارای رنگ سفید بوده ولی به رنگهای خاکستری، شیری، قرمز جگری و سبز روشن نیز دیده می شوند.
محیط تشکیل فلدسپاتها
فلدسپاتها ۵۰ درصد سیلیکاتهای جامد زمین، ۶۰ درصد کانیهای سنگهای آذرین درونی، ۳۰ درصد کانیهای سنگهای دگرگونی و ۱۱ درصد کانیهای ماسه سنگها را تشکیل می دهند . فلدسپاتهای پلاژیوکلاز سدیم دار مثل آلبیت و الیگوکلاز در سنگهای آذرین درونی با ترکیب اسیدی مثل گرانیت، پگماتیت، گرانودیوریت و مونزونیت دیده می شود . پلاژیوکلازهای کلسیم دار مثل آندزین ، لابرادور ، بیتونیت و آنورتیت در سنگهای آذرین درونی با ترکیب بازیک مثل گابرو، بازالت، دیور یت وآندزیت دیده می شود.
میکروکلین در سنگهای عمیق مثل گرانیتها، سینیتها و پگماتیتها که به آرامی سرد شده اند دیده می شود . ارتوکلاز در سنگهای نفوذی که در دمای متوسط و نسبتاً سریع سرد شده اند مشاهده می شود . سانیدین مخصوص گدازه های با دمای زیاد مثل تراکیتها و ریولیتها است. شش سنگ اصلی به عنوان منابع مهم تأمین کننده فلدسپات شناخته می شوند که عبارتند از:
۱- پگماتیتهای همراه با گرانیت گرافیکی
۲- آلاسکیت
۳- آپلیت
۴- گرانیت
۵- ماسه های فلدسپاتی سواحل و بستر رودخانه ها
۶- کوارتزیت فلدسپاتی
حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد سنگهای پگماتیتی ر ا فلدسپاتها و ۲۵ تا ۳۰ درصد آن را کوارتز تشکیل می دهد . آلاسکیت سنگی است با ترکیب گرانیتی و رنگ روشن که فاقد کانیهای تیره است . این سنگ از ۴۵ درصد پلاژیوکلاز، ۲۰ درصد میکروکلین، ۲۵ درصد کوارتز و ۱۰ درصد مسکویت تشکیل شده و سالهاست که به عنوان سنگ معدن میکا و فلدسپات در امریکا مورد بهره برداری قرار می گیرد . آپلیتها از جمله سنگهای آذرین درونی هستند که دارای ترکیب گرانیتی بوده و با رنگ روشن و حالت دانه شکری خود دارای مقادیر زیادی فلدسپات هستند.
فلدسپات ۱
کاربرد فلدسپات
در اکثر موارد از فلدسپات پتاسیک به عنوان ماده اصلی سازنده سرامیکها و کمک ذوب استفاده می شود در حالی که از فلدسپات سدیک در تهیه شیشه و لعاب استفاده می گردد. آلومینیم موجود در فلدسپاتها به جای قسمتی از سیلیس در شیشه جایگزین شده و مقاومت فیزیکی شیشه را در برخورد با اشیاء، خمیدگی و حرارتهای ناگهانی افزایش می دهد . مقدار اکسید آهن فلدسپاتها برای مصرف در صنایع چینی و لعاب نباید از ۵/۰ درصد و در صنایع شیشه نباید از ۳۵/۰ درصد بیشتر باشد . مقدار اکسید آلومینیم فلدسپاتها نیز نباید از ۱۵ درصد تجاوز کند.
در حدود ۶۵ درصد از آلکالی فلدسپاتها در صنایع شیشه سازی، ۳۰ درصد در صنایع سرامیک و ۵ درصد به عنوان پرکننده در صنایع لاستیک سازی، رنگ سازی و سایر موارد مصرف می شود. قیمت فلدسپاتهای پتاسیک نیز بیشتر از فلدسپاتهای سدیک است. کانیهایی مثل نفلین و تالک می توانند به عنوان جانشین فلدسپاتها در صنایع سرامیک و شیشه استفاد ه شود . آمازونیت با رنگ سبز روشن و آنورتیت شیری می تواند به عنوان کانی نیمه قیمتی مورد استفاده قرار گیرد . انواعی از فلدسپاتهای پلاژیوکلاز که خصوصیت بازتاب صدفی نشان می دهند پس از تراش با نام ماه سنگ فروخته می شوند.
مهمترین کشورهای تولیدکننده فلدسپات
مقدار تولید فلدسپات دنیا در سال ۱۹۹۴ حدود ۵/۶ میلیون تن بوده است. کشورهای مهم تولیدکننده فلدسپات دنیا شامل ایتالیا، امریکا، فرانسه، آلمان، روسیه، تایلند، کره جنوبی و مکزیک است.
سایر مقالات تخصصی شرکت سلف شیمی را دنبال کنید
